Sentence građansko pravo > Parnični postupak
TUŽBA ZA UTVRĐENjE
TUŽBA ZA UTVRĐENjE
Nije dozvoljena tužba kojom se traži utvrđenje nepostojanja dužničko - poverilačkog odnosa između tužilje kao dužnika i tuženog kao poverioca.
Iz obrazloženja:
Prema stanju u spisu, tužilja je dana 23.03.2012. godine podnela tužbu protiv tuženog, kojom je predložila da prvostepeni sud donese presudu kojom će utvrditi nepostojanje dužničko - poverilačkog odnosa između tužilje, kao dužnika i tuženog, kao poverioca, za komunalne usluge za stan u Beočinu, ul. CD broj 6, sprat 2, stan broj 6, ulaz 3, od 41m², u iznosu od 81.662,90 dinara, sa stanjem na dan 31.12.2010. godine, i obavezati tuženog da u svojoj evidenciji izvrši brisanje dugovanja tužilje u iznosu od 81.662,90 dinara sa stanjem na dan 31.12.2010. godine, zajedno sa pripisanim kamatama od 31.12.2010. godine do izvršenog brisanja, u roku od 8 dana pod pretnjom izvršenja, kao i da joj naknadi troškove parničnog postupka.
Odredbom čl. 194, stav 1 ZPP propisano je da tužilac može u tužbi da traži da sud samo utvrdi postojanje, odnosno nepostojanje nekog prava ili pravnog odnosa, povredu prava ličnosti ili istinitost, odnosno neistinitost neke isprave, a stavom 2 istog člana da tužba za utvrđenje može da se podnese ako tužilac ima pravni interes da sud utvrdi postojanje, odnosno nepostojanje nekog spornog prava ili pravnog odnosa, pre dospelosti zahteva za činidbu iz istog odnosa ili istinitost odnosno neistinitost neke isprave, ili ako tužilac ima neki drugi pravni interes.
Odredbom čl. 294, stav 1, tačka 6 ZPP propisano je da sud po prethodnom ispitivanju tužbe donosi rešenje kojim se tužba odbacuje ako utvrdi da ne postoji pravni interes tužioca za podnošenje tužbe iz člana 194. ovog zakona.
U pravnoj nauci postoji opšta saglasnost da se ovom tužbom zahteva utvrđenje (deklaracija) jednog pravnog odnosa ili prava, postojećeg ili nepostojećeg (zbog čega se deli na pozitivne ili negativne tužbe za utvrđenje) ili istinitost, ili neistinitost neke isprave. Ono što je specifično kod ovakvih tužbi jeste da kao procesna pretpostavka o kojoj sud vodi računa po službenoj dužnosti u toku celog postupka figurira postojanje pravnog interesa za podnošenje ove vrste tužbi pre dospelosti zahteva za činidbu iz istog odnosa.
Tužbeni zahtev kojim je traženo da se utvrdi da ne postoji dužničko - poverilački odnos između tužilje i tuženog i obavezivanje tuženog da u svojoj evidenciji izvrši brisanje dugovanja tužilje sa stanjem na dan 31.12.2010. godine, po mišljenju ovog suda, aktuelizuje se tek eventualnim pokretanjem postupka od strane ovde tuženog u kojem bi se navedeni dug imao i naplatiti. U tom slučaju, u postupku koji se vodi pred nadležnim sudom radi naplate novčanog potraživanja za izvršene komunalne usluge po zahtevu subjekta koji pruža usluge, prema korisniku usluga, nezavisno od toga da li je ovaj postupak pokrenut posebnom tužbom ili se postupak vodi nakon ulaganja prigovora izvršnog dužnika protiv rešenja o izvršenju na osnovu verodostojne isprave, dužnik se od neosnovanog zahteva može braniti isticanjem materijalno-pravnih prigovora, a ne tužbom za utvrđenje nepostojanja duga. Tužba za utvrđenje podneta od strane potrošača u takvoj pravnoj situaciji bila bi nedopuštena, nezavisno od činjenice kada je podneta.
Imajući u vidu da tužilja nema pravni interes za podnošenje predmetne tužbe, ovaj sud te je istu odbacio.
(Rešenje Višeg suda u Novom Sadu, poslovni broj Gž. 3743/2013 od 07.10.2014. godine)
Autor sentence: Milica Dokić, viši sudijski saradnik
Izdvojeno iz sudske prakse Višeg suda u Novom Sadu
